Świnoujście | Masterplan i modernizacja oświetlenia

Świnoujście z uwagi na swoje położenie i walory przyrodniczo-krajoznawcze ma ogromny potencjał w zakresie nocnej odsłony. Podstawowym założeniem opracowanej koncepcji modernizacji oświetlenia użytkowego i reprezentacyjnego miasta było podniesienie jakości przestrzeni miejskiej, zwiększenie identyfikowalności poszczególnych obszarów Świnoujścia, ukierunkowanie zainteresowania na wybrane obiekty oraz ruchu w istotnych dla miasta kierunkach, jak również wskazanie potencjału energetycznego i środowiskowego tkwiącego w modernizacji oświetlenia miejskiego.

Koncepcja modernizacji oświetlenia miejskiego w Świnoujściu przygotowana została na zlecenei Miasta Świnoujście z uwzględnieniem tzw. reguł DNA, obejmujących:

– regułę 1 – istota,

– regułę 2 – porządek typów opraw i kolorów masztów,

– regułę 3 – porządek oświetlenia,

– regułę 4 – aranżację światłem,

– regułę 5 – Eko-oświetlenie

Estetyka i spójność

Założono, że reguła 1 – istota – powinna eksponować ducha miejsca – Świnoujścia, miasta wielopłaszczyznowego i wielowątkowego. W ramach jej realizacji przewidziano wyeksponowanie ciągów komunikacyjnych prowadzących w kierunku morza i promenady, rozróżnienie przestrzeni urbanistycznych – centrum oraz jego otoczenia przez wyeksponowanie wodnej panoramy miasta oraz umożliwienie nocnej percepcji ważnych obiektów w mieście.

W ramach reguły 2 przewidziano eksponowanie istotnych dla percepcji przestrzeni miejskiej ciągów komunikacyjnych przez zastosowanie w wydzielonych strefach charakterystycznych typów opraw oraz kolorów masztów oświetlenia ulicznego. W przypadku Świnoujścia zidentyfikowano pięć stref przestrzennych podlegających wyróżnieniu za pomocą techniki oświetleniowej, tj.:

 – strefę 1 – tereny niezabudowane, drogi dojazdowe, tereny na wyspie Karsibór,

 – strefę 2 – obszar centrum oraz główne drogi dojazdowe do centrum,

– strefę 3 – tereny mieszkaniowe,

– strefę 4 – tereny nadmorskie,

– strefę 5 – kurort.

Zgodnie z regułą 3 – porządkiem oświetlenia – przewidziano nadanie poszczególnym przestrzeniom miasta oświetlenia o zadanej temperaturze barwowej (w zakresie od 2200 do 5500 K) oraz sposobie dystrybucji światła. Działanie to ma na celu wzmocnienie cech wytypowanych obszarów, umożliwiających orientację przestrzenną użytkownikom.

Wprowadzenie reguły 4 – aranżacji światłem – przez zastosowanie oświetlenia komponowanego, iluminacji i detali świetlnych ma na celu wyeksponowanie elementów tożsamości wskazanych przestrzeni na mapie miasta. W wybranych lokalizacjach założono uzyskanie efektu przedłużonego zachodu słońca dzięki zastosowaniu ciepłych barw oświetlenia, gry światłocieniem, iluminacji od dołu z doświetleniem akcentów i górnych partii obiektów. Przyjęto zamkniętą listę obiektów do oświetlenia światłem reprezentacyjnym. Przy ich typowaniu uwzględniono kwestie historyczne, znaczeniowe i lokalizacyjne. W kartach wymagań opracowanych dla obiektów przedstawiono wartości średnie luminancji poszczególnych elewacji, hierarchię obiektów i reguły iluminacji. Uzupełniająco do kart wymagań stawianych wobec oświetlenia danych obiektów wprowadzono wytyczne dotyczące iluminacji odniesione do: obiektów, opraw oświetleniowych oraz sterowania i instalacji elektrycznej. Określono pożądane wartości źródeł światła oraz zasadę doboru stylu i kolorystyki opraw.

Potencjał energetyczny wymiany oświetlenia ulicznego w Świnoujściu

W stanie aktualnym zinwentaryzowano w mieście 5172 oprawy oświetlenia ulicznego, z czego przeważająca część, bo aż 60% z nich, wyposażona jest w wyładowcze źródła oświetlenia: sodowe (55%), metalohalogenkowe (4%) i nieco ponad 1% – źródła fluorescencyjne. 40% stanowią lampy z LED-owymi źródłami oświetlenia. W badaniach wytypowanych terenów miasta Świnoujście, podlegających weryfikacji parametrów oświetlenia, stwierdzono prześwietlenia wynoszące nawet 200–300% w odniesieniu do obowiązujących wymagań.

Przeprowadzona analiza energetyczna wykazała wysoki potencjał oszczędności na potrzeby oświetlenia miasta przy wymianie źródeł wyładowczych na źródła LED-owe. W przypadku pominięcia w realizacji dodatkowych systemów zarządzania oświetleniem szacowana oszczędność energii wynosi ok. 53%, z wy-korzystaniem inteligentnego sterowania oświetleniem wykazano możliwość osiągnięcia oszczędności na poziomie 63%, a z dodatkową korektą wprowadzoną do już istniejących opraw z LED-owymi źródłami światła – nawet na poziomie 70%.

Odpowiedzą na te dane jest regułą 5. Traktuje ona o ekologii i aspektach ekonomicznych. Zakłada wykorzystanie wydajnego systemu sterowania oświetleniem miejskim, który pozwoli ograniczyć zużycie energii. Będzie to możliwe dzięki standaryzacji infrastruktury oświetleniowej oraz stosowaniu wysokowydajnych opraw oświetleniowych. Założono stosowanie temp. barwowych dopasowanych do użytkowników. Opracowano jasne wytyczne ilościowe w zakresie wymagań oświetleniowych, które pozwolą również ograniczyć smog świetlny. Kolejnym założeniem będzie wykorzystanie OZE jako źródeł zasilania instalacji oświetleniowych prowadzących od obniżenia kosztów związanych z rozbudową instalacji oświetleniowych.

Wszystkie dane i informacje zostały skatalogowane w autorskiej aplikacji ILS- Intelligent Light Space do zarządzania infrastrukturą oświetleniową. Dzięki takiemu rozwiązaniu wszystkie dane mogą zostać udostępnione wyznaczonym podmiotom w każdym momencie. Informacje są przypisane do danych geograficznych i konkretnych lokalizacji. Ulice, obiekty i place posiadają wgrany pakiet kart wymagań, a narzędzie pozwala na aktualizacje danych i rozszerzanie wymagań.