Zutphen | Masterplan Binnenstad en Wijnhuistoren

Ontwikkeling van een lichtmasterplan voor de binnenstad, simultaan met een eerste project: de Groenmarkt. Eerst definieerden we het lighting dna van Zutphen als fundament. Een set van regels voor het licht waarmee ’s avonds het verhaal van Zutphen verteld wordt. Dat werkten we uit tot kaders voor aanlichting van gebouwen en gevels, samen met straatkaarten en een armaturencatalogus.

Het proces begon met een avondwandeling met belanghebbenden. Op cruciale momenten in het proces vond toetsing en afstemming plaats. Met als gevolg een gedragen plan dat leeft onder bewoners en ondernemers. En een enthousiaste gemeente die direct aan de slag ging met concrete projecten, slim gebruikmakend lopende projecten en actuele kansen – met het lichtmasterplan als stimulerend kader in de hand.

Leidend motief voor Zutphen is het motto “Natuurlijk, licht!”. Vanwege de karakteristieke, monumentale, kleurrijke en gevarieerde architectuur van de binnenstad, gecombineerd met de nuchtere instelling van de Zutphenaar. We laten de stad zelf haar verhaal vertellen, door op eenduidig en bescheiden manier met licht te werken. Niet het licht als extra laag, want “een goed lichtmasterplan is onzichtbaar”.

Sinds 2015 werkt de stad voortvarend aan de invulling middels projecten zoals de Groenmarkt, Wijnhuisto- ren, IJsselkade met haar karakteristiek witte gevels, de stadsdiagonaal en de Berkelruïne. Een nieuw straatverlichtingsarmatuur – op maat gemaakt na een afstemmingsproces met bewoners – is toegepast in de kronkelende binnenstraatjes van de binnenstad. Een armatuur dat de juiste balans creëert tussen zichtcom- fort en richtlijnen. Het is bewust als zichtbaar lichtpunt vormgegeven om zo de karakteristieke, door de IJssel gevormde, kromme straatjes te benadrukken.

Communicatie

Het onderliggende concept “Natuurlijk, licht” heeft als doel de kleurrijke en architectonische diversiteit van de middeleeuwse binnenstad te tonen. Dit door in de basis te werken met een neutrale lichtkleur en het voorkomen van dramatische lichteffecten. Het concept is in meerdere rondes ontwikkeld met input van de projectgroep – presentaties, workshops en plenaire discussie. De multidisciplinaire projectgroep was samengesteld uit ambtenaren (verantwoordeli- jken voor openbare ruimte, verlichting, beheer, groen, monumenten), ondernemers (vertegenwoordigd door hun binnenstadsmanager) en bewoners.

Het lichtontwerp voor de Wijnhuistoren, dat zich baseert op het “Natuurlijk, licht” concept, is destijds inhoudelijk voorgelegd aan de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit en Cultuurhistorie, alsook het college van Burgemeester en Wethouders. Ondernemers in de buurt zijn betrokken bij de lichttest waarbij lichteffect en -posities werden onderzocht en geoptimaliseerd. Hun rol was ook van belang daar hun panden zo veel mogelijk dienden te fungeren als montageposities voor de armaturen om te voorkomen dat er extra masten in het straatbeeld zouden moeten verschijnen – hetgeen gelukt is.